Cornel Bierens - de handgezaagde ziel
De handgezaagde ziel
citaten uit de lezing bij de opening van BOUNDLESS in CBK Amsterdam
'In mijn eigen jeugd fungeerde het woord ambachtsschool nog als een dreigement, een soort onderwereld waarin je terecht zou komen als je niet je best deed op school. Op iemand als Gerrit Rietveld is aanvankelijk in kunstkringen ook diep neergekeken omdat hij ‘maar’ een timmerman was. Toen al waren wij op weg naar het hyperbewustzijn waar wij intussen in wonen, gaandeweg zijn wij zo hoog boven de materie komen te zweven dat wij met onze vinger nog wel naar de wonde kunnen wijzen, maar er niet meer aan kunnen raken.
In China daarentegen staan ze nog tot en met hun liezen in de aarde, maar dat is dan ook een land waar de ambachtelijkheid zorgvuldig wordt hooggehouden, waar ambachtelijkheid het bloed en de ruggengraat is van de cultuur.
Nergens heb ik zoveel meesterwerken uit de Westerse kunstgeschiedenis bij elkaar gezien als in China. Pakhuizen vol olieverfschilderijen van Vincent van Gogh. Maar als ik die beeldhouwers en schilders vroeg of ze ook eigen werk maakten zeiden ze niet gewoon nee, ze begrepen mijn hele vraag niet.
Dat was een tragisch moment, niet omdat ik medelijden met ze had, want dat had ik niet, ik bewonderde ze juist om zoveel vaardigheid. Tragisch was het inzicht dat zij zich minstens even rigoureus op het ambachtelijke hebben gespecialiseerd als wij op het conceptuele, terwijl ik beide elementen voor het maken van goede kunst essentieel acht. Zonder elkaar worden ze allebei steriel.
Maar ook zag ik onmiddellijk voor me hoe die twee werelden in de eenentwintigste eeuw weer gaan samenkomen, en hoe de eeuwenoude vlam tussen idee en ambacht dan weer huizenhoog op zal laaien
Ambachtelijkheid is niet synoniem met alles van A tot Z zelf doen. Waar het om gaat is dat wij, wat we ook doen, en welke middelen of media we ook gebruiken, weer gevoel krijgen voor de elementaire dingen zelf, waar wij zolang op neer gekeken hebben. Niemand heeft dat mooier verwoord dan Friedrich Nietzsche toen hij in Menselijk, al te menselijk schreef: ‘Wij moeten weer goede buren worden met de naast bijzijnde dingen, en niet zo minachtend als tot dusver over ze heen naar wolken en nachtgeesten kijken.’
Cornel Bierens, oktober 2012
text: Monika Auch
0 :